Schimmels in hooi

Ik denk dat veel paardeneigenaren er wel eens mee te maken hebben gehad. Je denkt een goede partij hooi te hebben gekocht, de paarden vinden het lekker en dan ineens kom je balen tegen die niet zo heel fris en kruidig meer ruiken. En dan sta je voor het dilemma weggooien of toch aan je paard voeren.

Als het hooi wat muf ruikt, er komt stof van af of je ziet witte of bruine plekken in het hooi dan is er sprake van schimmelvorming. Hoe ontstaan schimmels in hooi eigenlijk en wat kun je eraan doen?

Hoe ontstaan schimmels in hooi?

Schimmels leven graag in warme, vochtige omstandigheden. De aanwezigheid van schimmels in het hooi en kuil wordt dan ook met name bepaald door de mate van vochtigheid tijdens het proces van hooien, schudden en het opslaan van het hooi. Hooi dat gebaald wordt als het nog licht vochtig is kan gaan broeien in de opslag ten gevolge van microbiële activiteit, dit zorgt voor schimmelvorming en ook het aantal (schadelijke) bacteriën neemt toe.

Een hoge compactheid van de balen zorgt er voor dat er meer kans is op schimmelvorming, doordat er minder ventilatie in de baal mogelijk is. Vaak bevatten balen met schimmel ook veel stof omdat de schimmels stof produceren. Mycotoxinen zijn schadelijke stoffen, ook wel toxines genaamd, die worden geproduceerd door schimmels. Ook deze toxines kunnen een schadelijk effect hebben op paarden. Kuil kan zeker ook schimmel bevatten, wees dus altijd alert op kleine gaatjes in het plastic waardoor er lucht bij de baal kan komen en er schimmel kan ontstaan.

Gevoelige luchtwegen

Paarden hebben zeer gevoelige luchtwegen. Veel gevoeliger dan bijvoorbeeld koeien of schapen. Het paard kan dan ook slecht tegen beschimmeld hooi en is zeer gevoelig voor ziekten als COPD. Door een teveel aan schimmel en stofdeeltjes in het hooi, raakt het slijmvlies geïrriteerd en er kunnen ontstekingen ontstaan.

Er zal als reactie op deze irritatie meer slijm worden gevormd. Dit slijm wordt met stof en schimmel deeltjes afgevoerd uit de longen, wat je als paardeneigenaar vervolgens kan herkennen als slijm, wat uit de neus van het paard komt. Ook het hoesten is een poging van het paard om de schadelijke stoffen en het slijm weer naar buiten te werken. Je kan ook helemaal geen uitscheiding zien maar alleen merken dat je paard benauwd is. Dan zit er soms taai slijm in de longen wat er moeilijk uit komt.

Chronische problemen

Door chronische ontsteking van de luchtwegen kan er littekenweefsel in de longen ontstaan. Dit littekenweefsel is veel stugger dan normaal longweefsel en vermindert dan ook de elasticiteit van de longen. Omdat het moeilijker wordt uit te ademen dan in te ademen, raken de longblaasjes overvuld met lucht. Uiteindelijk zorgt dit voor het knappen van de longblaasjes. Dit wordt ook wel long emfyseem of dampig genoemd. Wanneer een paard uitademt, zal hij zijn buikspieren aanspannen om het laatste beetje lucht uit de longen te persen. Men gaat een zogenaamde dubbelslag in de ademhaling zien. Omdat de longblaasjes zo kwetsbaar zijn kunnen ze ook beschadigd raken door veelvuldig hoesten.

Allergische reacties

Een aantal paarden ontwikkelt na veelvuldige blootstelling aan de schimmels een allergische reactie. Waardoor ze al heftig gaan hoesten en benauwd worden, bij zeer kleine hoeveelheden stof en schimmel in het hooi. Hierbij ontstaan vaak broncho-spasmen, oftewel samentrekking van de spieren in de bronchiën. Hierdoor wordt de ademhaling nog meer bemoeilijkt.

Andere oorzaken

Als ik tijdens een natuurgeneeskundig consult een paard met een luchtweginfectie tegen kom, bekijk ik niet alleen het hooi, er kan namelijk ook een hele andere oorzaak zijn waarom het paard op dat moment last krijgt van zijn luchtwegen. Dit kan zowel veroorzaakt worden door andere fysieke problemen als ook door een mentale of emotionele disbalans. Is het paard misschien net verhuisd of hebben veranderingen in de kudde plaats gevonden? Of heeft je paard in de zomer last van zijn spijsvertering gehad? Allemaal vragen die in een natuurgeneeskundig consult naar voren zouden kunnen komen en een aanwijzing kunnen geven richting de oorzaak van de klacht.

Kijk kritisch naar je hooi

Zodra je het vermoeden hebt dat je paard last heeft van schimmels en stof in het hooi, kijk dan even heel kritisch naar je hooi. Ruikt het fris? Komt er stof af als je het schudt? Heeft het een afwijkende kleur? Ook hooi dat er goed uitziet kan toch schimmels bevatten.

Oplossingen

Een manier om het aandeel schimmels en stof aanzienlijk te verminderen is het weken van het hooi. Het hooi dient daartoe helemaal ondergedompeld te worden in het water en moet gedurende korte tijd geweekt worden. Nadeel is echter wel dat vitamines en mineralen uitgespoeld kunnen worden tijdens dit weken.

Als je paard last heeft van zijn luchtwegen zijn er gelukkig ook heel veel kruiden voorhanden die een paard helpen sneller te herstellen. Maar ook essentiële oliën, celzouten of homeopathische middelen kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het herstel.

Natuurlijk is het altijd belangrijk om luchtwegklachten zoveel mogelijk te voorkomen. Dus wees altijd alert op de aanwezigheid van schimmels in je hooi. Als je paard namelijk eenmaal allergisch is geworden voor schimmels en stof in het hooi, is het moeilijk om hem/haar daar weer van te genezen. Vermoed je schimmels in je hooi? Hoe zonde ook, weg er mee!