Biodiversiteit & Weidebeheer

Meer biodiversiteit en gezondere paarden!

Als je om je heen kijkt zie je vooral veel groene, vrij eentonige weides, heel anders dan de strookjes groen die je in natuurgebieden tegen komt en die uit veel verschillende grassen, kruiden en bloemen bestaan. In het algemeen kun je stellen dat zeer veel paarden weilanden in Nederland een lage diversiteit aan grassen en kruiden hebben. De meeste weilanden zijn ingezaaid met Engels Raaigras. Engels Raaigras is zeer in trek bij de boeren omdat het een  hoge productie geeft, snel groeit, zich snel hersteld en sterk is. Dit gras is misschien geschikt voor koeien maar veel minder geschikt voor paarden. Het bevat voor paarden een te hoog energiegehalte en te laag gehalte aan vezels. Een weide met veel verschillende grassoorten met lage energiegehalten en veel verschillende kruiden is ideaal voor paarden. Hun hele spijsvertering is afgesteld op deze grofstengelige grassen en kruiden. Gras met te hoge energiewaardes en te weinig vezels geven tal van gezondheidsproblemen, zoals: hoefbevangenheid, spierbevangenheid, insulineresistentie, koliek, hoefproblemen, zomereczeem maar ook vage klachten zoals; slechte weerstand, weinig energie, veel last van huid parasieten, hoesten etc. Daarnaast zijn veel bodems in Nederland uitgeput geraakt door te veel kunstmestgebruik, gif spuiten, drijfmest toedienen etc. Hierdoor ontstaat er een tekort aan mineralen in het gras waardoor er tekorten of een disbalans in de mineralenhuishouding van het paard kunnen ontstaan.

Wat kun je hier aan doen?

Een weide dat altijd intensief bemest is geweest en voor 100% uit Engels Raaigras bestaat is wel degelijk te veranderen in een wei dat veel biodiversiteit bevat.  Het herstellen van de bodembalans is een voorwaarde voor biodiversiteit. Maatregelen voor het stimuleren van een gezonde bodem zijn bijvoorbeeld: compost in plaats van kunstmest/drijfmest gebruiken, het gras de kans geven zich te herstellen/lang laten groeien, bemesten met zeeschelpenkalk/lava en geen onkruidbestrijdingsmiddelen gebruiken. Veel andere grassoorten en kruiden verschijnen dan in de loop van de tijd vanzelf tussen het Engels Raaigras. Soms is raadzaam het grasland opnieuw in te zaaien of door te zaaien met een graszaadmengsel dat goed past bij de behoeften van paarden. Er zijn verschillende graszaadmengsels voor paarden op de markt waarbij Engels Raaigras niet de hoofdmoot uitmaakt.

Het herstellen van de balans kost tijd, zeker zo'n 3 tot 5 jaar. Zolang deze balans er nog niet is kan er in de wei tijdelijk over woekering gaan plaats vinden door bepaalde (on)kruiden. Uiteindelijk zal de diversiteit echter toenemen en neemt deze over woekering van planten sterk af. Het grote voordeel van diversiteit in de wei, is dat het paard  weer in de gelegenheid wordt gesteld om selectief te grazen, zodat hij bij tekorten zelf op zoek kan gaan naar een geschikte aanvullingen. Kruiden vullen vaak tekorten aan bepaalde mineralen aan en hebben een geneeskrachtige werking.

Bij intensieve begrazing verdwijnen veel kruiden en maken plaats voor het veel sneller groeiend gras. Een kruidenstrook aanbrengen, waar je de paarden dagelijks kort op kan laten lopen, is dan een goed alternatief om toch biodiversiteit aan te bieden. Ook wilgentakken worden heel graag gegeten door paarden en geven natuurlijke diversiteit in hun voedselaanbod.

Een paar praktische tips voor natuurlijk weideonderhoud:

• Bemest het land met organische compost, gebruik geen kunstmest of drijfmest.
• Probeer machinaal bewerken te verminderen, dit zorgt namelijk voor inklinken van de grond
•  Doe regelmatig een test om de pH van de wei te bepalen. Bij zure grond is het raadzaam de wei te bekalken met zeeschelpenkalk en/of lava.
• Zorg er voor dat een stuk weidegrond minimaal 3 maanden de tijd krijgt zich te herstellen van intensieve begrazing en betreding.
• Laat de paarden pas eind juni op de wei want dan is het gras uitgeroeid en bevat het veel minder energie/fructaan en meer ruwe celstof.
• Gebruik geen bestrijdingsmiddelen.
• Zaai het grasland in met voor paarden geschikt graszaad. Dit is een mengsel dat weinig Engels Raaigras en veel andere grassoorten met lage fructaan gehaltes bevat.
• Zorg voor diversiteit in de wei. Als je weinig land tot je beschikking heb kies dan voor een kruidenstrook.

Een wei met veel biodiversiteit is niet alleen gezond voor je paard het ziet er ook nog mooi uit en ook de bijen en vlinders doe je er een groot plezier mee.